Wanneer ik terug denk aan mijn kindertijd en mijn buitenschoolse ervaring met voorlezen, zie ik mijn lieve vader nog zitten met een religieus boek in zijn hand, waaruit hij hardop voorlas in het Arabisch. Soms vlot en bij sommige woorden wat langzamer. Hij stopte regelmatig om ons uitleg te geven over datgene dat hij zojuist gelezen had. De ene keer waren dit Profeet verhalen, de andere keer Ahadith en soms zelfs Fiqh-boeken. Ik weet nog dat ik niet altijd alles begreep, maar op zulke momenten was er de gelegenheid om vragen te stellen aan mijn vader. Soms vragen die zijn verhaal bij mij opriepen, maar ook totaal andere vragen kwamen soms naar boven. Het gaf me een fijn gevoel, om tijd met hem door te brengen en vooral om te luisteren naar zijn stem.

Het doel van mijn vader was om ons al voorlezend, religieuze kennis over te brengen. In die tijd was de religieuze kennis zeer schaars, vooral de kennis die aangepast is op niveau en begrip van kinderen. Nederlandstalige islamitische kennis was in mijn kindertijd amper beschikbaar. Het is een zekerheid dat mijn vader zich niet bewust was van de vercheidene positieve effecten die het lezen met zich meebrengt voor zowel lezer als luisteraar. Ik neem je graag mee in mijn eerste blog, die gaat over de voordelen van het voorlezen aan je kinderen.

Het effect van voorlezen

Tijdens het voorlezen deel je met je kind(eren) een uniek moment. Een moment van rust en veiligheid. De tijd die je doorbrengt met je kind versterkt de affectiviteit en bevordert de band tussen jullie. Voorlezen is ook een goede manier om onderwerpen aan te halen die anders misschien niet zo snel besproken worden. Bovendien leert het kind zich in te leven in een andere situatie door te luisteren naar een verhaal dat zich afspeelt in een andere context of omgeving. Denk maar eens aan de Profeetverhalen of verhalen die zich afspelen in een andere (culturele) context. Deze inleving is goed voor hun sociale ontwikkeling en helpt kinderen empathischer (=zich kunnen inleven in een ander) te worden.

Taalontwikkeling en rijke woordenschat

Vandaag de dag zijn er alhamdoelillaah steeds meer degelijke Nederlandstalige islamitische kinderboeken op de markt. Boeken waar kinderen zich in herkennen. Door kinderen (hieruit) voor te lezen, komen ze in contact met een ander soort woordenschat. De taal in deze leesboeken is anders dan de taal die ze in het dagelijkse leven horen en leren. Hierdoor leren ze nieuwe woorden en complexere zinnen kennen. Dit is uiteraard ook geldig voor niet-islamitische boeken. Diverse onderzoeken tonen aan dat baby’s, en jonge kinderen die door hun ouders  worden voorgelezen, een voorsprong ontwikkelen op het vlak van woordenschat en taalontwikkeling.

“Children are made readers on the laps of their parents”

Zien lezen doet lezen

Auteur Emilie Bucherwald zei dat kinderen lezers worden op de schoot van hun ouders. Door je kind regelmatig voor te lezen geef je niet enkel je tijd en liefde aan je kind, maar geef je ook het leesplezier door. Je kind ziet hoe jij geniet van het voorlezen en koppelt er een fijne herinnering aan. De kans is groot dat je kind jouw gedrag overneemt en zo zelf het leesplezier ontdekt.

Wat lees je voor?

Je kan niet vroeg genoeg beginnen met voorlezen. Kies een boek uit dat aansluit bij de leeftijd en interesse van je kind. Dit hoeft niet per definitie een ‘islamitisch’ kinderboek te zijn, maar kan evengoed een verhaal zijn over vriendschap, eerlijkheid, emoties of andere onderwerpen. Kies vooral een boek uit waar je kind zich in kan herkennen en vooral waaraan je islamitische normen en waarden kunt koppelen.

Welk boek je kiest voor welke leeftijdsfase? Deze handvaten en suggesties kunnen je helpen bij het maken van een keuze.

Baby’s houden ervan om naar je stem te luisteren. Dat geeft ze een gevoel van vertrouwen en veiligheid. Ze houden van versjes, liedjes, knisperboekjes, boekjes van stof, boeken met grote, duidelijke tekeningen, mooie kleuren en korte verhaaltjes. Bijv: ‘Mijn Qurān-woorden ABC‘, ‘Allah weet alles over mij‘, ‘Baby’s eerste Koranverhalen’.

Peuters doen graag dingen zelf: bladzijden omdraaien, dingen aanwijzen, woordjes luidop zeggen en geluiden nadoen. Korte herkenbare verhalen en  herhaling zijn voor hen zeer geschikt. Bijv: ‘Mijn eerste koranverhalenboek voor peuters‘ en ‘Nora leert over Allah‘.

Kleuters houden van de interactie met de voorlezer. Ze kunnen al naar langere verhalen luisteren. Bij een kleuter kan je gerust experimenteren met meerdere verhaalsoorten. Bijv: “Moessie-Papa is mijn beste vriend‘ en ‘Sara en Hamza, 21 islamitische voorleesverhalen‘.

Startende lezertjes pakken al snel een boek dat nog wat moeilijk is om zelfstandig te lezen. Dat boek zou je dan kunnen voorlezen. Zeker als het leren lezen niet zo vlot gaat, is voorlezen een manier om het leren lezen met een leuk voorleesmoment te verbinden. Wanneer je jouw kind van kleins af aan hebt voorgelezen zal het waarschijnlijk ook wanneer het ouder wordt, het voorlezen nog fijn vinden. Bijv: ‘Op zoek naar Allah‘, ‘Het Allergrootste Cadeau’ en ‘Blokje leert over vriendschap‘.

Begin met voorlezen en blijf het doen

Wanneer je jouw kind nog nooit hebt voorgelezen, zal het voor jou of jouw kind misschien nog wat onwennig zijn. Graag geef ik je een paar tips mee die je kunnen helpen om tijdens het voorlezen.

1. Het is normaal als een kind niet stil kan zitten, of zich niet helemaal op jouw verhaal kan concentreren. Bekijk eerst uitgebreid de cover van het boek en maak je kind nieuwsgierig. Wat zien we allemaal? Waar zou het verhaal over gaan?
2. Kies een moment uit waarin je kind tot rust kan komen. (Voor het slapen gaan kan, maar moet zeker niet.)
3. De lengte van een voorlees moment is afhankelijk van jouw kind. Maak het kort en bondig als ze klein zijn en langer als jouw kind daar behoefte aan heeft.
4. Probeer het verhaal op voorhand eens te bekijken. Zo kun je makkelijker inspelen op eventuele vragen van je kind.
5. Lees enthousiast en gebruik verschillende stemmetjes. Je wakkert hiermee de fantasie van je kind aan.
6. Een boekje herhalen is fijn voor je kind, zo kan het zich iedere keer richten op een ander aspect van het verhaal.
7. Sluit rustig af en neem na het lezen even de tijd om met je kind te praten of de vragen over het verhaal te beantwoorden.

Tijdens het voorlees moment geef je jouw volledige aandacht aan je kind. Maak gebruik van het moment om samen te knuffelen of lekker bij elkaar te kruipen. Voor zowel jezelf als je kind wordt het in sha Allah een momentje om van te genieten.

Welke ervaring jij hebt met voorlezen, zowel uit je kindertijd, als ouder van een kind?

Fi Amanillah, Amani

Bronnen:

https://www.oudersvannu.nl/peuter/ontwikkeling/voorleestips/

https://www.expoo.be/waarom-is-voorlezen-belangrijk

https://iedereenleest.be/over-lezen/de-vele-voordelen-van-voorlezen

https://www.groeimee.be/voorlezen